Wpływ leków bez recepty na prowadzenie pojazdów

Przeczytaj w 3 minuty

Na rynku dostępne są leki wydawane bez zalecenia lekarza, które poza działaniem leczniczym mają również właściwości pobudzające i euforyzujące. Nie pozostaje to bez wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów. W związku z tym, że są to leki dostępne bez recepty, niekiedy znane od lat, można ulec złudnemu przekonaniu, że ich używanie jest bezpieczne. Przyjmowanie niektórych z nich może prowadzić do upośledzenia zdolności do kierowania pojazdami, mimo iż nie została przekroczona dawka lecznicza danego farmaceutyku. Po zażyciu medykamentów zawierających np. kodeinę możemy odpowiadać za prowadzenie pod wpływem środków odurzających.

Efedryna

Efedryna znajduje się w syropach i tabletkach na kaszel, takich jak Tussipect, czy kroplach na stany zapalne błony śluzowej nosa, takich jak np. Efrinol. W niewielkich i ściśle określonych dawkach, zawarta w tych farmaceutykach efedryna, ma działanie lecznicze. Pomaga w kojeniu kaszlu, kataru czy objawów astmy. Działa bowiem pobudzająco: mobilizuje układ nerwowy i układ krwionośny, rozszerza oskrzela, przyspiesza przemianę materii. Ze względu na właściwości dopingujące stosowanie efedryny jest zakazane w sporcie. W zwiększonych dawkach efedryna może wywoływać działania niepożądane, które mają wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów, np. zawroty i bóle głowy, drżenie rąk, skurcze mięśni, duszności. Poza silnym pobudzeniem i niepokojem, przyjmowanie efedryny w większych dawkach może prowadzić do wystąpienia halucynacji, urojeń, agresji, a w skrajnych przypadkach nawet śmierć. Pochodną efedryny jest pseudoefedryna, która ma podobne działanie i również wykorzystywana jest w lekach jako główna substancja czynna lub w połączeniu z innymi substancjami, jak ibuprofen, paracetamol. Łączenie efedryny i alkoholu może prowadzić do niewydolności serca, wywołanego zwiększonym ciśnieniem krwi.

Dekstrometorfan (bromowodorek dekstrometorfanu)

Dekstrometorfan to substancja chemiczna, która jest pochodną morfiny. Wchodzi w skład leków przeznaczonych do leczenia ostrego, suchego kaszlu, takich jak Acodin, Dexatussin, sprzedawanych w postaci syropów i tabletek. Stosowanie tych leków w ilościach przekraczających dawkę terapeutyczną ma działanie euforyzujące i narkotyczne, a tym samym upośledza zdolność bezpiecznego prowadzenia pojazdów. Nadmierne dawki prowadzą bowiem do pojawienia się senności, zawrotów głowy, pobudzenia, halucynacji, zaburzeń równowagi, zaburzenia koncentracji, spowolnienia reakcji. Udokumentowano także przypadki dysocjacji (wrażenie oddzielania się od swojego ciała) wywołanej zwiększoną ilością dekstrometorfanu. Przedawkowanie tej substancji może skutkować także zaburzeniem zwanym depresją oddechową, polegającym na zmniejszeniu częstości i głębokości oddechów, które w skrajnych sytuacjach może zakończyć się zatrzymaniem oddechu. Dekstrometorfan w połączeniu z alkoholem może nasilać depresję oddechową, a w połączeniu ze stymulantami (efedryną) zwiększać ciśnienie krwi. W obu przypadkach niesie to za sobą ryzyko śmierci.

Kodeina

Kodeina jest pochodną morfiny. Należy zatem do opioidów. Wchodzi w skład leków przeciwkaszlowych i przeciwbólowych, takich jak Solpadeine, Nurofen Plus. Nadużycie leków zwierających kodeinę może prowadzić do dezorientacji, zawrotów głowy, senności, niepokoju, wydłużenia czasu reakcji. W ciężkich przypadkach zaburza pracę serca i prowadzi do niewydolności oddechowej, co może stanowić zagrożenie życia. Warto pamiętać, że nawet lecznicze dawki kodeiny mogą prowadzić do upośledzenia zdolności prowadzenia pojazdów, nie należy więc po zażyciu leków zawierających tę substancję siadać za kierownicą. Niewskazane jest również łączenie kodeiny z alkoholem. Obie substancje nasilają swoje wzajemne działanie, co może prowadzić do niewydolności oddechowej, a w ekstremalnej sytuacji śpiączki lub śmierci.

Benzydiamina

Benzydiamina jest niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym. Używana jest w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej, gardła, po usunięciu zębów, w stanach zapalnych pochwy i szyjki macicy. Wchodzi w skład takich preparatów jak Tantum Verde, Hascosept. W ilościach przekraczających dawkę terapeutyczną wykazuje działanie psychoaktywne, co upośledza zdolność do bezpiecznego prowadzenia pojazdów. Substancja ta wywołuje bowiem zaburzania postrzegania, halucynacje wzrokowe i słuchowe, niepokój ruchowy, a także spowolnienie ruchowe.

Leki, prowadzenie pojazdów a prawo

Alkohol czy narkotyki nie są jedynymi substancjami, które upośledzają zdolność prowadzenia pojazdów. Używanie ich więc naraża kierowców oraz innych uczestników ruchu drogowego na ryzyko wypadków. Dotyczy to również niemałej grupy leków dostępnych w aptece bez recepty. Z używaniem tych farmaceutyków wiążą się konsekwencje prawne. Polskie prawo nie uwzględnia dopuszczalnej dawki substancji psychoaktywnej, poza dopuszczalną zawartością alkoholu we krwi kierowcy. Jeżeli, po przyjęciu leków zawierających np. kodeinę, w trakcie kontroli drogowej zostaniemy przebadani na obecność narkotyków, narkotest może wykryć w organizmie metabolity morfiny. Wówczas to biegły w sądzie będzie orzekał o tym, czy wykryte stężenie substancji mogło mieć wpływ na zdolność do prowadzenia pojazdu. Należy zatem zawsze czytać ulotki informacyjne o zażywanych lekach, przyjmować je zgodnie z zalecanym dawkowaniem, a także pytać lekarzy o wskazania dotyczące prowadzenia pojazdów. W przeciwnym razie nawet znieczulenie podane podczas wizyty u stomatologa może nas narazić na przykre konsekwencje.