Jak rozmawiać z nastolatkami?

Wpływ dorosłych na decyzje dziecka kiedyś się kończy, ale dobra więź z rodzicem zostaje na całe dalsze życie.

Przede wszystkim słuchaj uważnie:

• rozmawiaj z dzieckiem w spokojnym miejscu, gdzie nikt i nic nie będzie przeszkadzać, tak abyście oboje mogli się skoncentrować na sobie,
• podtrzymuj kontakt wzrokowy,
• potwierdzaj zrozumienie poprzez kiwnięcia głową, mruknięcia (mhm),
• powtarzaj w nieco zmienionej formie usłyszane informacji (to tzw. parafrazowanie): Czy dobrze zrozumiałam, że Janek przesłał tego mejla od ciebie dalej bez pytania o zgodę?
• dopytuj o szczegóły: Wysłał go do całej klasy, czy tylko do swoich kumpli?

Ponadto:

• pytaj nastolatka o jego emocje: Jak się czujesz z tym, co się wydarzyło?
• próbuj nazywać emocje nastolatka: Wydaje mi się, że czujesz zdradzona przez niego, strasznie na to wściekła, że nie wziął ciebie pod uwagę. Smutno ci chyba, że nie zachował się tak, jak w tamtym momencie potrzebowałaś. Podkreślaj, że to Twoje subiektywne spostrzeżenie, używając takich słów takich jak: chyba, wydaje mi się, pewnie, być może, mam poczucie, mam wrażenie. Dzięki temu nastoletniemu dziecku może być łatwiej rozpoznać, co przeżywa, a przy tym nie będzie czuł, że coś mu narzucasz.
• nazywaj problemy: Zastanawiasz się, jak się zachować w tej sytuacji i co z tym wszystkim zrobić.
• zachęcaj do samodzielnego poszukiwania rozwiązań: Jakie widzisz możliwości?

A także:

• okazuj zainteresowanie światem dziecka: muzyką, modą, markami, idolami
• szukaj powodów i okazji (autentycznych, nastolatki są bardzo wrażliwe na fałsz), by docenić, pochwalić, powiedzieć nawet drobny komplement
• doceniaj włożony wysiłek, nawet jeśli efekty nie są zbyt wielkie: Przykro mi, że dostałeś tylko trójkę. Widziałam, ile pracy włożyłeś w tą prezentację
• pytaj czasami o radę, proś o pomóc – to sprawi, że poczuje się ważny i potrzebny: Jaki model smartfona byś mi polecił? Pomożesz mi przegrać kontakty i zdjęcia ze starego telefonu?
• jeśli do tej pory nie rozmawialiście, dziecko się nie zwierza, to zacznij od opowiadania czegoś bardziej osobistego o sobie (swoim samopoczuciu, zdarzeniu, które Cię poruszyło…), za którymś razem może się zrewanżuje…

Tego nie rób:

• nie rozmawiaj na ważne tematy, gdy Ty lub nastolatek jesteście pod wpływem silnych emocji, najpierw daj sobie czas na ochłonięcie, inaczej rozmowa może przerodzić się w kłótnię
• nie rozpoczynaj każdej rozmowy od sakramentalnego: Jak było w szkole?
• nie strofuj w obecności kolegów/koleżanek – upokorzone dziecko odda „cios” by zachować twarz
• nie przerywaj
• nie oceniaj, nie krytykuj i nie moralizuj: Ależ głupio się zachowałaś, przecież wiadomo było, że jemu nie można ufać. Trzeba się po prostu bardziej szanować
• szczególnie unikaj krytyki w kategoriach oceniania osoby: Bo ty jesteś taka leniwa/nieodpowiedzialna/ arogancka…
• nie udzielaj rad nieproszony: Ja na twoim miejscu…
• nie kpij, nie umniejszaj problemów: Nie przesadzaj, to nie jest powód do rozpaczy, jak będziesz w moim wieku, to dopiero zobaczysz, jakie są problemy
• nie zaprzeczaj uczuciom, nie mów co dziecko powinno/czego nie powinno się czuć: Zamiast się nad sobą użalać, weź się w garść. Powinnaś się cieszyć, że zobaczyłaś jaki on jest, gdy chodzi o jego własne potrzeby. Nie jest wart twojego zainteresowania
• nie porównuj z innymi: Twoja siostra nie jest taka łatwowierna jak ty
• nie wyśmiewaj, nie krytykuj gustów i zainteresowań, zwłaszcza, jeśli nie zadałeś sobie trudno, by je poznać: Wyłącz wreszcie to wycie. Zajmij się czymś pożytecznym zamiast grać wiecznie w te głupie gry.